Od 27 lutego 2021r. mamy obowiązek zasłaniania nosa i ust za pomocą maseczki w przestrzeni publicznej. Należy zauważyć, że nie wszystkie maski ochronne mają takie samo przeznaczenie. Które rodzaje maseczek stanowią skuteczną ochronę przed drobnoustrojami i zanieczyszczeniami zawieszonymi w powietrzu? Czy półmaska z filtrem klasy FFP2 może uchronić nas przed zachorowaniem na covid-19, a może tylko chroni innych przed wchłonięciem wirusa SARS-CoV-2?
Życie w czasach zarazy
Pandemia wywróciła nasze życie do góry nogami. Nie możemy spotykać się w większym gronie z rodziną i przyjaciółmi, dzieci uczą się zdalnie tracąc przy tym kontakt z rówieśnikami, pracujemy z domu oraz zachowujemy dystans społeczny w przestrzeni publicznej, przez co nie nawiązujemy i nie podtrzymujemy codziennych relacji interpersonalnych.
W wyniku globalnej epidemii i związanych z nią obostrzeń sanitarnych, wielu z nas straciło pracę, liczne firmy zbankrutowały. Ludzie zaczęli mieć stany depresyjne i lękowe, które potęguje strach o zdrowie i życie własne oraz bliskich im osób. Koronawirus Sars-CoV-2 rozprzestrzenia się po świecie od przeszło roku, czujemy się już zmęczeni sytuacją Sprzeciwiamy się noszeniu maseczek, twierdząc, że ich noszenie nie ma wpływu na rozprzestrzenianie się koronawirusa. Czy tak jest istotnie?
Czy maseczki spełniają swoje zadanie?
Wiadomo już, że przyłbice, chusty, szaliki czy bandamki zakrywające nos i usta nie są skuteczną barierą przeciw wirusom, w tym przeciw koronawirusowi SARS-CoV-2. Czy maseczki spełniają to zadanie? Przyjrzyjmy się rodzajom masek i półmasek ochronnych:
maseczki materiałowe,
maseczki higieniczne ,
maseczki chirurgiczne,
maseczki i półmaski filtrujące (FFP1, FFP2, FFP3).
Maski materiałowe
Maseczki uszyte z bawełny, lnu czy dresówki w żaden sposób nie chronią noszących je osób przed koronawirusem, a mimo to cieszą się największą popularnością. Zauważyć należy, że jedynym zadaniem maseczek materiałowych jest stworzenie dodatkowej bariery ochronnej, aby ograniczyć kontakt innych osób z wirusem, który może być transmitowany przez osobę noszącą maseczkę.
Maseczki higieniczne
Maski higieniczne są jednorazowe – niestety nie każdy o tym pamięta. Optymalnie, maseczki higieniczne należy zmieniać co godzinę, maksymalny dopuszczalny czas ich noszenia to półtorej godziny. Dlaczego? Ponieważ maski higieniczne łatwo ulegają zawilgoceniu, co zmniejsza skuteczność zatrzymywania cząstek zakaźnych wewnątrz maski. Należy zaznaczyć, iż maska higieniczna nie przepuszcza jedynie większych cząsteczek, nie chroni więc przed zakażeniem koronawirusem, a jedynie zmniejsza ryzyko transmisji wirusa. Maska higieniczna wykazuje większą skuteczność w przypadku cząstek, które są obecne w aerozolach (kichanie lub kaszel).
Maseczki chirurgiczne
Ten rodzaj masek stanowi barierę przed cząsteczkami o średnicy nie przekraczającej 100 μm. Koronawirus SARS-CoV-2 ma kształt kulisty, o średnicy niemal 100-krotnie mniejszej, dlatego maseczki chirurgiczne nie stanowią realnego zabezpieczenia przed zachorowaniem na covid-19. Podobnie jak maseczki materiałowe oraz maski higieniczne, zmniejszają ryzyko transmisji wirusa na inną osobę.
Maseczki i półmaski filtrujące
Symbol N95 oznacza maski przeciwpyłowe – chroniące przed zanieczyszczeniami i pyłami znajdującymi się w powietrzu. Z kolei FFP to skrót od ang. „filtering face piece”, co oznacza w dosłownym tłumaczeniu „filtrująca osłona twarzy”. Poniżej podział maseczek filtrujących z uwzględnieniem poziomu ochrony przed różnymi stężeniami zanieczyszczeń:
maski ochronne FFP1 filtrują co najmniej 80% cząsteczek o wielkości do 0,6 μm, znajdujących się w powietrzu,
maski ochronne FFP2 przechwytują co najmniej 94% cząsteczek o wielkości do 0,6 μm, znajdujących się w powietrzu,
maski ochronne FFP3 oprócz zanieczyszczeń i pyłów filtrują cząsteczki rakotwórcze i radioaktywne, zapewniając co najmniej 99% skuteczność przed cząsteczkami o wielkości do 0,6 μm.
Właśnie te maski, można nazwać „antywirusowymi”. Zatrzymują one wirusy (w tym SARS-CoV2) z wydychanego powietrza wewnątrz maski, jednocześnie stanowią one skuteczną barierę przed wirusami zawieszonymi w powietrzu.
Półmaski i maseczki filtrujące (FFP1, FFP2, FFP3), mimo iż stanowią realną ochronę przed koronawirusem Sars-CoV-2 i drobnoustrojami, mają bardzo istotną wadę. W znaczący sposób utrudniają oddychanie, co wyklucza je z codziennego, długotrwałego użytku.
Instrukcja obsługi – nie dołączona
Nawet najlepsza maseczka nie uchroni nas przed zachorowaniem na covid-19, jeśli będziemy używać jej niezgodnie z zaleceniami.
Przede wszystkim, trzeba przestrzegać norm dotyczących maksymalnego czasu noszenia maseczek i pamiętać, że maska jednorazowa nadaje się do użycia tylko jeden raz. Maseczki materiałowe, trzeba regularnie zmieniać i dezynfekować poprzez pranie w 60 stopniach Celsiusza i prasowanie.
Kolejna istotna kwestia to sposób zakładania i zdejmowania maseczki. Należy robić to zdezynfekowanymi lub umytymi mydłem i ciepłą wodą dłońmi, w niezatłoczonym pomieszczeniu. Prawidłowo założona maseczka ochronna zasłania nos, usta i podbródek. Między maseczką, a twarzą nie powinno być prześwitów. Mężczyźni, na czas używania masek powinni zgolić brody.
Nie należy dotykać maseczki w trakcie jej noszenia. Trzeba ją zmienić niezwłocznie, jeśli poczujemy, że robi się wilgotna, nieszczelna. Sposób zdejmowania maseczki ochronnej jest również bardzo istotny. Jeśli chcemy uniknąć potencjalnego kontaktu z wirusem, należy złapać za gumki za uszami i zdjąć maseczkę w taki sposób, aby nie dotknąć właściwej, materiałowej części maski.
Zużytą maseczkę możemy wyrzucić do odpadów komunalnych tylko wówczas, gdy nie mamy objawów chorobowych, ani potwierdzonego testem zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. W przeciwnym przypadku traktujemy maseczkę jako odpad medyczny – pakujemy do czerwonego worka na odpady i wywozimy do najbliższego PSZOK-a.
Maseczka to nie wszystko
Nawet najlepsza maseczka nie uchroni nas przed zachorowaniem na covid-19, jeśli nie zachowamy zasad dystansu społecznego i higieny osobistej. Dezynfekujmy powierzchnie i dłonie atestowanymi preparatami (np. Medisept, Forlux, Swish), nośmy rękawiczki lateksowe lub winylowe (np. Mercator) w przestrzeni publicznej. Nie zapominajmy też o prawidłowym odżywianiu, higienicznym trybie życia i aktywności fizycznej – również na świeżym powietrzu. Dbajmy o siebie i swoich bliskich, zachowując przy tym racjonalizm i zdrowy rozsądek.
